Son bulgulara göre saçın beyazlaması, sandığımız gibi tamamen yaşlanmanın ya da stresin eseri değil. Peki bu durum vücudun kansere karşı geliştirdiği doğal bir savunma mekanizması olabilir mi? Uzmanı anlattı.
Beyaz saçların bilinmeyen sırrı Yaşlılık değilmiş: Hücreler kanserle mi savaşıyor
Betül Yasemin Kökbek / Milliyet.com.tr - Japonya'da Tokyo Üniversitesi'nde yapılan yeni bir araştırma, saçların beyazlamasının aslında olumlu bir durumun habercisi olabileceğini öne sürdü. Araştırmaya göre vücudun hasarlı hücreleri onarma aşamasında verdiği bir tepki olan saç beyazlaması yaşlanmanın belirtisi olmanın çok ötesinde bir durum. Saçların beyazlamasının biyolojik bir savunma tepkisi olabileceğini söyleyen uzmanlar yaptıkları araştırmada çok çarpıcı bulgulara rastladı. Tıbbi Biyoloji ve Genetik Uzmanı Prof. Dr. Korkut Ulucan yapılan bu araştırma çerçevesinde saç beyazlamasının ardında yatan gerçekleri Milliyet.com.tr'ye anlattı.
SAÇLARIN BEYAZLAMASININ ARDINDAKİ SIR
Tokyo Üniversitesi araştırmacıları tarafından ortaya konan yeni bir çalışmaya göre beyaz saçlar yaşlanmanın bir belirtisi olmaktan öte, vücudun kanseri henüz başındayken durdurma yöntemi olabilir. Bilim insanları, fareler üzerinde yaptığı deneylerde belirli pigment üreten kök hücreler DNA hasarına uğradığında, bazılarının kansere dönüşmek yerine kendi kendini yok ettiğini ve bunun da beyaz tüylere yol açtığını buldu. Elde edilen bu sonucun saçların beyazlamasının, vücudun p53-p21 yolu olarak bilinen doğal kanserle savaşma sisteminin potansiyel olarak tehlikeli hücreleri yok etmek için devreye girmesiyle gerçekleştiğini gösteriyordu. Nature Cell Biology'de yayınlanan çalışma, beyaz saçların aslında vücudun hücresel düzeyde kanserle savaştığının bir uyarı işareti olabileceğini öne sürüyordu. Araştırmacılar, 'Bazı kök hücreler DNA'ları hasar gördüğünde neden ölüyor veya yok oluyor, bazıları ise hayatta kalıp kanser hücrelerine dönüşüyor?' sorusunu yanıtlamak istediler.
Bunu öğrenmek için saç rengini oluşturan hücreler olan melanosit kök hücrelerini (McSC) incelediler ve fareleri güçlü güneş ışığına ve kimyasallara maruz bıraktılar. Bu hücrelerden bazıları hasar gördüklerini fark edip kendilerini yok etti ve bu da farelerin tüylerinin beyazlamasına neden oldu. Diğer hücreler hasar görmelerine rağmen büyümeye devam etti ve bu da kansere yol açtı. Araştırmacılar daha sonra vücutta bu hücrelere kendi kendini yok etme ve saç beyazlamasına neden olma yönünde sinyal gönderen özel bir sinyal olduğunu keşfettiler. Bu sinyal düzgün çalışmazsa kanser riski artabilirdi. Bilim insanları, "Saçların beyazlaması sadece yaşlanmanın bir sonucu değil, aynı zamanda hasarlı hücreleri yok ederek kansere giden yolu tıkayan biyolojik bir savunma tepkisi olabilir" dedi.
KANSERE YAKALANMAYI ENGELLEMİYOR AMA...
Tüm bunlara ek olarak araştırmacılar saçların beyazlamasının kansere yakalanmayı engellemediğini de belirtti. Aksine, saçların beyazlamasının, vücudun kendini korumak için hasarlı hücrelerden kurtulma çabasından kaynaklandığını gösteriyordu. Sonuç olarak, yapılan bu araştırma yaşlanma ve kanserin nasıl bağlantılı olduğunu ve şüpheli hücreleri temizlemenin vücut için neden iyi olduğunu açıklamaya yardımcı oluyor.
Beyaz saçların bilinmeyen sırrı Yaşlılık değilmiş: Hücreler kanserle mi savaşıyor
Açıklamalarına vücudumuzun bizi kanserden korurken saçlarımızı nasıl beyazlattığını anlatarak başlayan Tıbbi Biyoloji ve Genetik Uzmanı Prof. Dr. Korkut Ulucan "Melanosit kök hücreleri melanosit adı verilen ve melanin pigmentini oluşturan özel hücrelerin öncülleridir. Sadece saç köklerinde de değil, başka bir dolu mekanizmada rol alır. Melanin pigmenti tirozin adı verilen bir amino asitten üretilir. Saçlarımızın beyazlamasına bu sentez sistemindeki sıkıntılar neden olur" dedi. Ancak bu sistemde meydana gelebilecek problemlerin kanser metabolizması ile direkt bağlantılı olmayacağını ve bunun çok iddialı bir yaklaşım olabileceğini söyleyen Prof. Dr. Ulucan, açıklamasını şu cümlelerle temellendirdi:
"Çünkü bu bilginin dayandığı yayın saçlarımızın beyazlamasına neden olan metabolizmanın bir üyesidir. Deneyde kullanılan hücrelerin aynı zamanda saç beyazlamasına neden olabilecek bir hücresel yolakta rol alması dolayısıyla bu araştırmanın başlığından belirttiğiniz anlamda çıkabilir. Ancak işin biyolojisine bakarsak arada direkt bağlantı var demek eldeki bilgilerle çok iddialı olur."
HÜCRELER TAMİR YOLUNA MI GİDİYOR?
Kanserleşme sürecinden kaçmaya çalışan hücrelerde bazı metabolizma farklılıkları olabileceğini ancak bunların doğal mekanizmalar olduğunu sadece melanosit kök hücrelerine has özellikler olmadığının altını çizen Prof. Dr. Ulucan, mutasyona sebep olan kimyasalların, yani mutajenler veya DNA hasarı yaratan kimyasallara karşı hücrelerimizin kendini koruma amacı ile bazı farklı kimyasal reaksiyonlar geliştirdiğini iletti. Prof. Dr. Ulucan, "Eğer bu değişimlerin üstesinden gelebilirse hücrelerimiz meydana gelen değişikliği tamir yollarına gider. Ancak bazı büyük değişimlerde veya DNA hasarlarında ise hücreler tamir yoluna gitmek yerine intihar yolunu, yani apoptotik süreci başlatırlar" diye konuştu.
Saçların erken yaşta beyazlamasının genetikten ziyade biyolojik stres veya hücresel hasarın göstergesi olduğuna yönelik iddialara cevep veren Prof. Dr. Ulucan, bu konunun tartışmalı olduğunu iletti. Yaşam evrelerimizde birçok stres koşullarına maruz kaldığımızın altını çizen uzman isim, "Bazı genetik kusurlarda erken yaşta saçlar beyazlayabilir, bu doğaldır ve genelde kalıtımsaldır. Bir sorunun kalıtımsal olması sorunun genetik olma olasılığını oldukça yükseğe çıkarır. Bazı bireylerde hücresel metabolizmalar daha farklı hızlarda çalışabilir, örneğin hücre stres koşullarına benim metabolizmam diğerlerine göre daha yavaş cevap veriyor olabilir. İşte bu tip durumlarda da o birey özelinde saçların erken kırlaşması gözlemlenebilir. Ancak saçlarımızın erken beyazlaması ile ilgili birçok neden olabileceğinden dolayı hepsini stres koşullarına bağlamamız doğru olmaz" ifadelerini kullandı.
