Aşırı tuz tüketimi pek çok hastalığa neden oluyor!
Aşırı tuz tüketimi pek çok hastalığa neden oluyor!
Sodyum klorür olarak da bilinen tuz, yaklaşık %40 sodyum ve %60 klorürdür. Yiyeceklere lezzet verir ve bağlayıcı ve dengeleyici olarak kullanılır. Ayrıca, bakteriler yüksek miktarda tuz varlığında gelişemediğinden bir gıda koruyucusudur. Ancak tuzu dengeli kullanmak genel sağlık açısından hayati önem taşımaktadır. Aşırı tuz alımının belirtilerini anlamak kalp sağlığı için çok önemlidir. Çok fazla tuz tüketmek kan basıncını yükseltebilir, kalbin daha fazla çalışmasına ve kalp hastalığı ve felç riskinin artmasına neden olabilir.
Dünyada her yıl tahmini 1,89 milyon ölümün çok fazla sodyum tüketiminden kaynaklandığı belirtilmektedir. Sadece tuzu azaltarak pek çok hastalığın önüne geçilebilir. Memorial Antalya Hastanesi Nefroloji Bölümü’nden Uzm. Dr. Ümit Çakmak “12-18 Mayıs Dünya Tuza Dikkat Haftası” nedeniyle tuz kullanımı hakkında önerilerde bulundu.
Günde toplamda 1 çay kaşığı tuz yeterli!
Sodyum vücutta önemli bir rol oynar. İnsan vücudu, sinir uyarılarını iletmek, kasları kasmak ve gevşetmek ve su ve minerallerin uygun dengesini sağlamak için az miktarda sodyuma ihtiyaç duyar. Bu hayati işlevler için günlük yaklaşık 500 mg sodyuma ihtiyacımız olduğu tahmin edilmektedir. Normal kan sodyum seviyesi litre başına 135 ila 145 miliekivalan arasındadır. Yetişkinlerin sodyum alımını günde 2.300 mg'dan az olacak şekilde sınırlamaları önerilmektedir; bu da yaklaşık 1 çay kaşığı sofra tuzuna eşittir.
Aşırı tuz tüketimi pek çok hastalığa neden oluyor!
Aşırı tuz alımı, öncelikle kan basıncı üzerindeki etkisiyle kalp sağlığı için önemli tehlikeler oluşturur. Çok fazla tuz tüketildiğinde, vücut kan dolaşımındaki sodyum konsantrasyonunu seyreltmek için fazla suyu tutar. Bu artan sıvı hacmi, kalp debisinde artışa neden olur ve zamanla kan damarlarının daralması yoluyla sistemik vasküler direnci de artırabilir. Bu mekanizmaların her ikisi de kan basıncını yükseltebilir ve hipertansiyona neden olabilir.
Aşırı tuz damarların düşmanı!
Hipertansiyon; kalp krizi, felç, kalp yetmezliği ve hatta aritmi gibi kardiyovasküler hastalıklar için önemli bir risk faktörüdür. Zamanla, hipertansiyon kalpte ek bir zorlanmaya neden olarak vücudun her yerine kan pompalamak için daha fazla çalışmasına neden olur. Ek olarak, yüksek tuz alımı atardamarlarda plak birikmesine katkıda bulunabilir, onları daraltabilir ve kalp hastalığı ve ilgili komplikasyonlar riskini daha da artırabilir. Aşırı sodyum/tuz seviyesi şunlara neden olabilir;
- Kalp kasının büyümesi
- Baş ağrısı
- Böbrek hastalığı
- Osteoporoz
- İnme
- Kalp yetmezliği
- Yüksek tansiyon
- Böbrek taşı
Tuz kullanımını sınırlandırmak için şu önerileri dikkate alın;
- Pişirme sırasında eklenen tuzu sınırlayın.
- Tuzlukları masadan kaldırın veya en azından tuz eklemeden önce yemeğinizin tadına bakın.
- Sodyum/tuz açısından baharatlarınızı kontrol edin. Aromalı baharatlar genellikle tuz içerir.
- Tat tomurcuklarınız uyum sağladıkça lezzet için otlar ve baharatlarla deneyler yapın. Narenciye, sirke veya acı sos denemeyi unutmayın.
- Ev yapımı veya satın alınmış tuzsuz ot/baharat karışımını deneyin.
- Ketçap, barbekü sosu, acı sos, soya sosu, teriyaki sosu, soslar ve soslar gibi çeşnilerin genellikle sodyum/tuz açısından yüksek olduğunu unutmayın. Bu katkı maddelerini az miktarda kullanın.
- Turşu, salça ve zeytin porsiyonlarını sınırlayın.
- Önceden paketlenmiş ve işlenmiş gıdaların kullanımını sınırlayın. Hazır tahıl paketi gibi hazır gıdalar genellikle tuz içerir. Kendi pişmiş tahılınızı sıfırdan yapın böylelikle tuzu çıkarabilir veya azaltabilirsiniz.
- Baharat paketiyle gelen hazır gıdalar kullanıyorsanız, kendi düşük tuzlu baharatınızı kullanmayı veya verilen baharat paketinin yalnızca bir kısmını kullanmayı düşünün. "Düşük sodyumlu" veya "tuz eklenmemiş" etiketli ürünleri arayın. Porsiyon başına 200 miligramdan fazla sodyum içermeyen ürünleri hedefleyin.
- Taze, sossuz dondurulmuş veya tuz eklenmemiş konserve kullanın. Tuzlu konserve sebze kullanıyorsanız, kullanmadan önce süzebilir ve durulayabilirsiniz.
- Lahana turşusu ve salamura sebzelerin porsiyonlarını sınırlayın.
- Yemeklerin yanında, yemekteki tuzu dengelemek için düşük tuzlu sebzeler ve garnitürler ve salatalar hazırlayın.
- Dışarıda yemek yemek yaygın bir tuz kaynağıdır. Tuz eklenmemiş yiyecekler sipariş etmeye çalışın. Salata sosunu ayrı isteyin ve kullanılan miktarı kontrol edin. Sebze, salata ve meyve sipariş etmeye çalışın.
- Sosisli sandviç, sosis, pastırma ve jambon gibi işlenmiş etler yüksek miktarda tuz içerdiği için tüketimini sınırlayın.
- Eğer bir öğünde fazla tuzlu yediyseniz, toplam sodyum alımınızı sınırlamak için günün geri kalanında düşük tuzlu yemekler ve atıştırmalıklar seçin.