Dokuz Eylül Üniversitesi, kentin en kritik konularından biri olan deprem gündemine ışık tutan “Deprem ve İzmir” başlıklı Bilim Kafe Sohbetleri kapsamında önemli bir etkinliğe ev sahipliği yaptı. Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir’in konuk olduğu buluşma bugün gerçekleşti.
Etkinlikte İzmir’in deprem riskleri, yürütülen bilimsel araştırmalar ve kente ilişkin olası deprem senaryoları kapsamlı bir şekilde ele alındı. Prof. Dr. Sözbilir, güncel veriler ışığında İzmir’in zemin yapısı ve fay hatları üzerine önemli değerlendirmelerde bulundu.
“DEPREM TEHLİKE SEVİYEMİZ YENİDEN BELLİ OLACAK”
Fay hattının arttığını söyleyen Sözbilir, “Deprem konusu güncel bir konu. Depreme göre yapılaşma olayı çok geniş bir çevreyi ilgilendiriyor. 1980 yıllarından sonra kon uya biraz daha vakıf olduk. 1975 yılına kadar o dönemlere kadar belli sorunlar ortaya çıktı ama jeoloji etüt alanı çıkmamıştı. Zemini çok tanımadan bina yapmışız. Deprem olduğunda çoğunlukla o binalar yıkılıyor. 1999 yılından sonra çok sayıda deprem yaşadık. Bizi yasal olarak koruyan birçok parametrenin Şuanda 219 bina deprem planı yeniden düzenlenecek. Binaları onlara göre yapmak zorundayız. Bizi deprem mevcut yapı stoğumuzun depreme dayanıklı olmadığı için çok etkiliyor. Kentsel dönüşüm stoğumuz fazla. 2023 yıllarında kentsel dönüşümün deprem afet bölgesi olmaya başladı, makenizma başladı. 1992 yılında Türkiye dip haritası yayınlandı. 2013 yılında yeniden güncellendi. 2013 yılının verisiyle biz bugün depremi takip ediyoruz. Ancak geçen bu sürede fay hattı arttı. Türkiye ölçeğinde deprem tehlike seviyemiz hangi seviyeye çıktığı yeniden gündeme gelecek. 1999 yılından bu güne İzmir’de veri sistemi içerisindeyiz” diye konuştu.
“İZMİR’DE DEPREM MASTER PLANI BAŞLAYACAK”
Deprem master planının en son 2000 yılında yapıldığını söyleyerek yenileneceğini belirten Prof. Sözbilir, “Çok yakında İzmir’de deprem master planı başlayacak. En son 2000 yılında yapılmış. Var olan master planı bilimsel anlamda işe yaramıyor. O yüzden revize edilmesi gerekiyor. İzmir’deki fay hatlarımız ne zaman deprem üretebilir cevabını aldık. 6.5 büyüklüğünde deprem üretirse neresi zarara görür gibi bir sentez yapıldı. Ancak biz 1999 yılından sonra bu sorumluluğu aldık. Son 25 yılda Türkiye’de ve İzmir’de çok fazla jeolojik etüt yapıldı. Binanın depreme dayanıklı mı, dayanıklı değil mi bilmemiz gerekiyor. Yapı stoğumuz var ve bu yapı stoğumuz kaç derece deprem olduğunda nasıl etkilenecek onu değerlendirmemiz lazım” dedi.
“İZMİR’İN KARA KISMINDA 21 TANE FAYIMIZ VAR”
Deprem yaratacak fayın üstünün yapılaşmaya kapalı olduğunu söyleyen Sözbilir, “Bina yapmak için zemindeki sıvılaşma dengesi ortadan kaldırılabilir. Bataklığa ev yapılamaz diye konu konuşuluyor. O bataklığı ortadan kaldırman gerekir. Şuan ki teknoloji her yere bina yapmamızı sağlıyor. Bir tek fayın üzerine bina yapılmaz. Fayın üstü yapılaşamaya kapalıdır. Deprem yaratacak fayın üstü kapalıdır. Kara kısmında İzmir’de 21 tane fayımız var. İzmir fayı olmasa Körfez olamaz. Yaşamsal olarak bütün güzellikleri fay yapıyor. Fayları tanımak gerekiyor. Faylar ölebiliyor. Olmayan faylarımız deprem üretiyor. 4 tane fay tipimiz var. İzmir’i yapılaşma anlamında konuştuğumuzda sağlam temelli konuşma yapmış oluruz. Bilimsel konuşulmayanların hepsi CİMER’dir” şeklinde konuştu.
“İZMİR FAYI ÇALIŞIRSA EN AZ 30, 35 BİN CAN KAYBI YAŞANIR”
Konuşmasına devam eden Sözbilir, "En fazla can kaybı İzmir fayında olur. İzmir körfezi fayın kucağında. İzmir fayı çalışırsa en az 30, 35 bin can kaybı yaşanır. İzmir fayının yakın zamanda kırılma şansı yok. Fay deprem üretebilir ama yıkıcı olmaz” dedi.